Ajurweda na przesilenie wiosenne

Ajurweda na przesilenie letnieZmęczenie, senność, brak energii, spadek odporności organizmu - to tylko niektóre z objawów wiosennego przesilenia. Zimna to trudny okres dla naszego organizmu. Jesteśmy narażeni na niskie temperatury i różnego rodzaju niesprzyjające zjawiska atmosferyczne. Jeśli dodamy do tego notoryczny brak słońca, które jest dla naszego organizmu głównym źródłem niezbędnej dla zdrowia witaminy D oraz dietę uboższą w świeże warzywa i owoce niż latem, to z łatwością znajdziemy przyczynę gorszego samopoczucia.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że zimą częściej sięgamy po słodycze, a nasza aktywność fizyczna jest niższa. Pod koniec zimy na przedwiośniu jesteśmy już zwykle mocno zmęczeni kilkoma chłodnymi miesiącami. Pogarsza się stan naszej skóry, mamy kiepski nastrój i o wiele łatwiej łapiemy przeziębienia. Skuteczne sposoby na poprawę samopoczucia znajdziemy w holistycznym podejściu do zdrowia, jakie oferuje nam Ajurweda. Ajurwedyjski system zdrowia mówi o tym, że każdą porą roku rządzi inna dosha, czyli pewien specyficzny zestaw cech. Konkretna dieta i drobna zmiana nawyków życiowych dopasowana do każdej pory roku, przyniosą nam wymierne korzyści zdrowotne. Sprawdź, co oferuje Ajurweda na wiosenne przesilenie.

System ajurwedyjski - Vata, Pitta i Kapha

Według systemu ajurwedyjskiego zimą rządzi dosha Vata, która jest chłodna, wietrzna i ciemna. W naszym klimacie ma to miejsce w okresie mniej więcej od listopada do końca lutego.

Kiedy słońce zaczyna grzać nieco mocniej, następuje odwilż i roślinność zaczyna wychodzić z zimowej hibernacji, wkracza dosha Kapha, która jest wilgotna, senna, ociężała i powolna.

Z kolei na przełomie maja i czerwca rozpoczyna się ognisty okres energetycznej i intensywnej doshy Pitta.

Dlaczego wczesną wiosną czujemy się osłabieni i jesteśmy mniej odporni? Dzieje się tak dlatego, że podczas dominacji wilgotnej i ciężkiej doshy Kapha jesteśmy bardziej podatni na dolegliwości ze strony układu oddechowego takie jak:

  • przeziębienia,
  • zapalenie oskrzeli,
  • zapalenie płuc,
  • zapalenie zatok,
  • alergia,
  • astma.

Słowo kaszel jest tożsame w sanskrycie właśnie ze słowem Kapha. Główna lokalizacja doshy Kapha w ciele to oskrzela, dlatego na wiosnę występuje większa częstotliwość zachorowań na dolegliwości ze strony układu oddechowego. Dodatkowo cała przyroda budzi się do życia i zaczynają masowo pylić drzewa. Co w przypadku osób już cierpiących na alergię powoduje bardzo dokuczliwe objawy i zdecydowane pogorszenie samopoczucia.

Wskutek przewagi doshy Kapha w tym sezonie, zwiększa się w organizmie produkcja śluzu, co powoduje nasilenie dolegliwości u alergików i astmatyków. Niestety, niejednokrotnie sami pogarszamy jeszcze swoje samopoczucie, niewłaściwie się odżywiając, ponieważ sięgamy po pokarmy ciężkie, tłuste i wilgotne, które jeszcze dodatkowo zwiększają moc doshy Kapha i intensyfikują produkcję śluzu w organizmie.

Wiosenna dieta według Ajurwedy

Poszczególne doshe (oprócz cykli sezonowych) dominują również w poszczególnych godzinach w ciągu doby. Tak więc o poranku pomiędzy godzinami 6 a 10 dominuje właśnie dosha Kapha, która sprawia, że trawienie przebiega wolniej i jest mniej sprawne, a później w godzinach obiadowych dominuje Pitta, która wzmaga ogień trawienny. Następnie pomiędzy 18 a 22, czyli wtedy, gdy większość z nas spożywa kolację, ponownie zaczyna dominować Kapha.

Na przedwiośniu oraz wiosną to właśnie w południe powinniśmy spożywać najbardziej obfite posiłki, ponieważ zostaną one w tym czasie najefektywniej i najszybciej strawione. Jeśli zanadto obciążymy nasz układ pokarmowy ciężkimi tłustymi lub mokrymi pokarmami rano lub wieczorem, wówczas pogorszy się nasze samopoczucie i staniemy się bardziej podatni na różne choroby górnych dróg oddechowych.

Aby więc uniknąć problemów zdrowotnych wiosną, powinniśmy stosować dietę równoważącą doshę Kapha.

W okresie wiosenno-letnim należy więc unikać spożywania takich potraw jak:

  • mleko krowie pod każdą postacią (sery, jogurty, lody, kefiry),
  • masło orzechowe,
  • banany,
  • potrawy bardzo zimne,
  • potrawy smażone (zwłaszcza w głębokim tłuszczu).

Potrawy te powodują bowiem wewnętrzne wychłodzenie organizmu i go osłabiają. Nasila się wtedy zmęczenie i jak podają lekarze ajurwedyjscy, jesteśmy nawet o 50% bardziej narażeni na następujące choroby:

  • mokry kaszel,
  • zapalenie uszu,
  • zapalenie migdałków,
  • zapalenie gardła,
  • zapalenie oskrzeli oraz płuc,
  • katar i zapalenie zatok.

Poczujemy się znacznie lepiej unikając aż do nastania lata produktów silnie śluzotwórczych i zwiększając spożycie tych bardziej pikantnych oraz o gorzkawym i ściągającym smaku jak na przykład:

  • imbir,
  • kurkuma,
  • cytryna,
  • jarmuż,
  • rośliny strączkowe,
  • gęste zupy jarzynowe,
  • gotowane warzywa spożywane na ciepło,
  • jarskie buliony.

W trudnym dla organizmu okresie jadajmy więc lekkie ciepłe śniadania z dodatkiem imbiru i kurkumy. Dobrze jest wypijać tak zwane złote mleko, czyli mleko roślinne na przykład migdałowe z dodatkiem właśnie kurkumy, imbiru i goździków, które rozgrzewa i pobudza trawienie. Głównym posiłkiem w ciągu dnia powinien być sycący ciepły obiad z przewagą gotowanych warzyw i gęstych odżywczych zup z dodatkiem roślin strączkowych. Świetnym daniem na śniadanie lub kolację są na przykład pieczone jabłka z goździkami.

Ajurweda - zasady dbania o siebie podczas wiosennego przesilenia

Oprócz odpowiedniej diety wyciszającej i równoważącej doshę Kapha, bardzo istotny jest również nasz styl życia, a w szczególności:

1. Aktywność fizyczna

Choć to właśnie na przełomie zimy i wiosny najtrudniej nam podnieść się z kanapy, to powinniśmy przezwyciężyć lenistwo oraz niechęć i zacząć zdecydowanie zwiększyć swoją aktywność fizyczną. To dobry moment na rozgrzewające intensywne sporty typu kardio, ale również spacery, jogę, pilates i ćwiczenia wzmacniające mięśnie.

Zacznijmy działać, choćby małymi krokami przykładowo na co dzień rezygnując z windy na rzecz schodów lub gdy wracamy z pracy, wysiadając z tramwaju o dwa przystanki wcześniej i robiąc sobie krótki spacer do domu.

Warto również zacząć stosować techniki świadomego oddechu. Ajurwedyjska pranajama oferuje nam do wyboru wiele różnych opcji jak na przykład technika oddechowa o nazwie 9 świadomych oddechów.

2. Oczyszczanie organizmu

Wiele osób na wiosnę podejmuje się oczyszczania organizmu, ale - niestety - większość z nas robi to nieprawidłowo, co powoduje, że jeszcze bardziej obciążamy nasz i tak już osłabiony po zimie układ odpornościowy.

Świadome bezpieczne oczyszczanie organizmu to wcale nie głodówka ani żadne restrykcyjne kalorycznie diety oparte wyłącznie na surowych oziębiających organizm produktach żywnościowych. Doprowadzą one tylko do jeszcze większego wychłodzenia i osłabienia ustroju. Oczyszczanie powinno polegać raczej na dokonywaniu świadomych zdrowych wyborów dietetycznych takich jak:

  • rezygnacja z dań gotowych,
  • zaniechanie spożywani produktów wysoko przetworzonych,
  • znaczne ograniczenie soli oraz cukru w diecie,
  • unikanie ciężkich smażonych dań,
  • zwiększenie ilości dań roślinnych w diecie, a zmniejszenie tych mięsnych,
  • wyrobienie sobie nawyku picia ciepłej wody, zwłaszcza o poranku,
  • zastąpienie gazowanych napojów herbatkami ziołowymi na przykład imbirową.

3. Pozytywny umysł

Wiosenne przesilenie to okres, który sprzyja spadkowi nastroju, negatywnemu myśleniu i stanom depresyjnym.

Nie musimy się poddawać tej ciężkiej negatywnej energii. Mamy realny wpływ na nasze samopoczucie. Wprowadzając codzienne zdrowe nawyki, możemy zdecydowanie zredukować ilość hormonów stresu takich jak kortyzol czy adrenalina w organizmie, oraz zwiększyć produkcję neuroprzekaźników nazywanych hormonami szczęścia (dopamina, serotonina).

Niezawodne sposoby na poprawę samopoczucia podczas wiosennego przesilenia to:

  • spacery na świeżym powietrzu - niezależnie od pogody - wykazano ponad wszelką wątpliwość, że bardzo korzystne dla naszego zdrowia fizycznego oraz psychicznego są nawet spacery w deszczu, dlatego porządnie się ubierzmy, weźmy ze sobą parasol i codziennie spacerujmy przez przynajmniej 30 minut.
  • joga - badania naukowe potwierdziły, że regularna praktyka jogi jest skuteczna w profilaktyce oraz leczeniu takich problemów jak depresja, stany lękowe, nerwice, bezsenność, zespół chronicznego zmęczenia. Zdecydowanie warto więc zacząć ćwiczyć. Już 20 minut jogi trzy razy w tygodniu sprawi, że poczujemy się zdecydowanie lepiej.
  • aromaterapia - naturalne olejki eteryczne bardzo skutecznie poprawiają nastrój, dodają energii i poprawiają odporność organizmu. Jeśli jesteśmy nerwowi i mamy kłopoty ze snem, wówczas sprawdzi się olejek lawendowy, melisa, róża damasceńska lub kozłek. Z kolei, jeżeli brakuje nam energii i jesteśmy przez cały czas ospali, to najlepiej sprawdzą się pobudzające olejki cytrusowe oraz ziołowe na przykład cytrynowy, pomarańczowy, bergamotka, bazylia czy rozmaryn.
  • unikanie negatywnych sytuacji - pamiętajmy, że to, na czym skupiamy swoją uwagę, wzrasta. Dlatego unikajmy negatywnych treści takich jak pełne przemocy filmy grozy, wiadomości niosące niemalże same negatywne przekazy, słuchanie smutnych piosenek i czytanie melancholijnych książek. To wszystko sprawi, że nasz nastrój jeszcze bardziej się pogorszy, co także realnie wpłynie na nasze zdrowie fizyczne. Skupmy się więc na pozytywnych stronach życia. Możemy to zrobić poprzez słuchanie radosnych energetycznych piosenek; czytanie książek o pozytywnym podnoszącym na duchu przekazie; medytację; uśmiech na co dzień; podchodzenie do siebie samych z większą troską, wyrozumiałością i miłością.

Wspierajmy swój organizm odpowiednią rozgrzewającą i równoważącą doshę Kapha dietą, aktywnością fizyczną oraz pozytywnym myśleniem, a przedwiośnie będzie dla nas pięknym, radosnym okresem. Zdrowie i dobre samopoczucie pozwoli nam w pełni zanurzyć się w radości i rozkwicie życia, które pojawia się na świecie na wiosnę wraz z pierwszym godowym śpiewem ptaków, kwitnącymi kwiatami i coraz cieplejszymi promieniami wiosennego słońca.